پاسخ متعارف و پیش افتاده این است که به سادگی شروع به صحبت کنیم : « خوب ، امروز اولین روز ماست و این هم اولین صحبت های ماست ؛ میتوانیم شروع کنیم ». راه دیگر این است : « این برنامه و رئوس مطالب شماست ؛ بروید و کتاب هایتان را بخرید ، جلسه ی آینده همدیگر را خواهیم دید » .
هیچ کدام از این دو مورد چندان جالب به نظر نمی رسد ؛ اما دیگر روش های ممکن کدامند ؟
چندین سال پیش گروهی از استادان دانشگاه اوکلاهاما همدیگر را در اولین روز کلاسشان ملاقات کردند و کارهایی را که هر کدامشان در ان روز انجام می دادند بررسی کردند ؛ اما خیلی زود بحث آنها از « ان چه مشاهده کرده بودند » به « ان چه امکان انجامش بود » ، تغییر کرد . سرانجام آنها 9 روش عملی جالب را شناسایی کردند که در این جا به آنها اشاره می شود ؛ البته معلم نباید احساس کند که ملزم به اجرای همه ی این موارد است ؛ اما به نظر می رسد اجرای حداقل یک یا چندین مورد از آنها در روز اول ( یا در هفته ی اول ) کمک می کند تا کلاس به روش صحیحی شروع شود .
1 . درگیر کردن سریع دانش آموزان در کلاس ،
این کار به صورت های مختلف انجام می گیرد :
از آنها بخواهیم خودشان را معرفی کنند ؛
اجازه دهیم تا درباره ی موضوعی بی سر و صدا فکر کنند و بنویسند ؛
به همه ی کلاس یا گروه کوچکی از آنها اجازه ی بحث و مذاکره بدهیم ؛
به نظر می رسد که اجازه دادن به دانش آموزان از همان ابتدا برای این که بدانند آنها اعضای فعالی خواهند بود ؛ روش خوبی باشد .
2 – شناسائی ارزش و اهمیت موضوع درسی
دانش آموزان با این ذهنیت که « چرا این موضوع درسی مهم است » وارد کلاس نمی شوند . شاید لازم باشد معتم به آنها کمک کند تا اهمیت دوره را درک کنند . هر چه زودتر این اتفاق
بیافتد ، دانش آموزان زودتر آمادگی پیدا می کنند تا دقت و انرژی شان را صرف یادگیری موضوع درسی کنند .
3 – تنظیم و ارائه ی توقعات
شامل مواردی از این قبیل است : آن چه که معلم به عنوان زمان مناسب برای مطالعه و تکالیف کلاس در نظر می گیرد ، اهمیت تحویل به موقع تکالیف ، انتظارات از رفتار کلاسی ، روشی که معلم می خواهد با دانش آموزان ارتباط برقرار کند و این که چه اندازه ارتباط بین دانش آموزان مطلوب است .
هم چنین ، نخستین روز ، فرصتی ایجاد می کند تا پی به انتظارات دانش آموزان از معلم و کلاس ببریم .
4 – ایجاد تفاهم
تقریبأ هر کلاسی ، هم برای معلم و هم برای دانش آموزانلذت بخش تر خواهد بود ؛ اگر آنها کمی هم دیگر را بفهمند . این تبادل و تفاهم می تواند با معرفی هم دیگر ، ارائه ی اطلاعات قبلی و ... شروع شود .
5 – آشکار کردن چیزی در مورد خودتان
گاهی اوقات ، اگر دانش آموزان معلم را مثل یک انسان معمولی ( یعنی فردی جدا از یک موضع قدرت و کارشناس درسی ) تصو ر کنند . ارائه ی خاطرات شخصی و سخت گیری کمتر می تواند به این فرایند کمک کند .
6 – تصدیق اعتبار خود
گاهی اوقات این اتفاق خود به خود روی می دهد ؛ اما در برخی مواقع دانش آموزان هم نیاز دارند تا در مورد تجربه ی کاری معلم ، تجربه ی مسافرت یا تحقیقات و انتشارات معام در یک ناحیه با خبر شوند . این شناخت باعث می شود تا دانش آموزان اطمینان یابند که معلم به آن چه درباره اش صحبت می کند ، آگاهی دارد .
7 – تعیین چگونگی جو حاکم بر کلاس
هر معلمی یک نوع جو کلاسی را می پسندد : سخت گیرانه ، آرام ، رسمی ، خصوصی ، طنز آمیز ، جدی و غیره . باید سعی کنید جوی را که می پسندید خیلی زود آن را ایجاد کنید و برای ما بقی سال آن را نهادینه کنید .
8 – تهیه ی اطلاعات اجرائی
اغلب در طول دوره تحصیلی شکل می یابد با فرض این که شما برنامه درسی ای با این اطلاعات دارید : دانش آموزان به چه مطالب خواندنی نیاز خواهند داشت ، تکالیف منزل به چه صورتی خواهد بود ، محل کار شما کجاست ، رتبه بندی کلاسی به چه شکلی خواهد بود ، سیاست شما در رابطه با حاضرین ، ورقه های تأ خیر داشته ، امتحانات جبرانی و ... چگونه است .
9 – معرفی موضوع درس
در صورتی که مروری کلی روی موضوع داشته باشیم ، این معرفی تسهیل خواهد شد :
v موضوع چیست ؟
v قسمت هایمختلف موضوع کدامند ؟
v به چه صورت با بخش های دیگر علمی ارتباط پیدا می کند ؟
چند نکته
به خاطر داشته باشید آنچه را که می خواهید کلاس در ما بقی سال آن را انجام دهد ، باید در روز اول آن را انجام دهید ؛ اگر می خواهید آن ها بحث و بررسی کنند ، در روز اول بحث و بررسی کنید ؛ اگر می خواهید آنها همواره در گروه های کوچک کار کنند ، در روز اول کاری را آماده کنید تا آنها در گروه های کوجک انجام دهند .
§ قبل از این که امشب به خانه بر گردید ، بار کارهایتان را بر زمین بگذارید . آن را با خود به خانه نبرید . می توانید آن را فردا بردارید . اگر می توانید آن چه به عنوان بار مسؤ و لیت بر دوش می کشید ، برای لحظاتی پایین بگذارید و تمدد اعصاب کنید . بعد از این که استراحت کردید ، دوباره آن را بردارید . زندگی کوتاه است . از آن لذت ببرید .
§ ما میتوانیم از مداد رنگی ها چیزهای زیادی بیاموزیم . بعضی از آنها تیز هستند و بعضی زیبا و بعضی دیگر هم تیره . بعضی از آنها اسم های عجیبی دارند و همه ی آنها در رنگهای متفاوتی هستند ؛ اما همه ی آنها در یک جعبه ی مشترک زندگی می کنند .
منبع : رشد معلم نیمه ی اول مهر 1386